Park Wenecja

W 1914, na miejscu powstałego w 1747 roku dworu, został założony najciekawszy element wsi – Park Wenecki. Założycielem parku był urodzony we Wrocławiu doktor Erich Bohn.

Doktor Bohn był człowiekiem o otwartym umyśle, prawnikiem, znawcą i miłośnikiem sztuki. Interesował się również zjawiskami paranormalnymi i okultyzmem.

Doktor był niewątpliwie pod urokiem Sulistrowiczek. Na początku XX wieku kupił wieś i zlecił postawienie sanatorium dla dzieci chorych na gruźlicę oraz osób pragnących odpocząć od wielkomiejskiego zgiełku.  Tereny wokół sanatorium o powierzchni ok 8 ha zostały zagospodarowane na park.

Głównym architektem parku był Albert Friebe. To jemu park zawdzięczał swój modernistyczny styl. Ze względu na zastosowanie licznych budowli wodnych – stawów i kaskad – park nazwano Wenecją.

Opis parku

„Ambicją Bohna było stworzenie nowoczesnego, modernistycznego parku, zgodnego ze współczesnymi tendencjami w sztuce. Przy tym położył on nacisk na naturalność, przekształcanie natury tak, aby jej nie niszczyć i wkomponować park jak najlepiej w krajobraz. Sposób urzeczywistnienia tych idei budzić może jednak pewne zdziwienie. Do budowy użyto naturalnych miejscowych surowców – gabra i granitu, wydobywanych w Masywie Ślęży oraz drewna.

Park podzielono na trzy części:

  • wodną z dwoma stawami i dużą polaną,
  • pagórek z altaną oraz
  • ogród warzywno-kwiatowy.

Stawy zamknięto monumentalnymi, kubicznymi w formach, kamiennymi tamami z wysokimi pylonami i kaskadami, po których spływała woda. Równie masywnie wzniesiono inne urządzenia wodne, a także mostki, ławeczki, małe tarasy nad wodą i ogrodzenie całego parku. Surowość brył łagodziły ustawione na nich donice z egzotycznymi kwiatami. W wysokim płocie wydzielającym całe założenie znalazły się dwie bramy, nawiązujące do sztuki Dalekiego Wschodu, z wmurowanymi jako spolia fragmentami renesansowego nagrobka z pobliskiej miejscowości. Całości parku dopełniały wodotrysk, altana i dzwonnica. Ta ostatnia (por. poz. kat. 11), budząca znów skojarzenia ze sztuką Azji, posiadała dwa, określone jako “stare”, dzwony. W efekcie powstało założenie oryginalne, choć zaskakujące i eklektyczne w formach, na którym skomplikowana osobowość jej autora odcisnęła swe decydujące piętno.”(1)

Po dojściu hitlerowców do władzy, Bohn wstąpił do NSDAP. I to dzięki wsparciu tej organizacji w Parku w tym czasie zaczęły być organizowane spotkania religijno-okultystyczne loży masońskiej. W czasie II wojny światowej sanatorium przeszło pod zarząd rządu niemieckiego i został przekształcony na agencję dobroczynną pod szyldem „Narodowosocjalistyczna Ludowa Opieka Społeczna NSV”. Agencja była przykrywką dla tzw. projektu „Lebensborn” czyli „produkcji Aryjczyków”. Park Wenecji stal się w tamtym czasie romantycznym otoczeniem do spotkań młodych członków Hitlerjugend z niemieckimi kobietami.

Po zakończeniu II wojny światowej przez lata park nie był należycie pielęgnowany i konserwowany przez co ulegał stopniowemu zniszczeniu. Do dnia dzisiejszego zachowały się jedynie niektóre elementy jego dawnej świetności:

  • zasadnicza kompozycja parku i kamienne kontury;
  • okazała murowana brama wjazdowa (tzw. “Górna”), w którą wmontowano uszkodzone fragmenty zabytkowej XVI w. kamieniarki. Są to piaskowcowe płaskorzeźbione personifikacje cnót (Wiary i Miłosierdzia) oraz ornamenty akantowe, pochodzące z nagrobka książąt von Schönaich-Carolath z około 1560 r. który znajdował się w Słupicach;
  • brama tzw. “Dolna” drewniana;
  • pozostałości kaskad i innych urządzeń, postawionych aby umilać czas kuracjuszom;
  • 2 stawy;
  • aleja lipowej i wiele innych wiekowych drzew.

Stawy o obmurowanych granitem brzegach , po których niegdyś pływały gondole, zarosły gęstym sitowiem. Zniszczeniu uległa ozdobna altana, rabaty kwiatów – róż, rododendronów i różaneczników zmieniły się w leśne ścieżki. Stylowe ogrodzenie rozebrano około 1970 roku.

Kilka lat temu park został sprzedany osobie prywatnej (właściciel zastrzega sobie anonimowość). Na terenie parku przeprowadza się obecnie drobne prace porządkowe, ale Park Wenecja jest ciągle na sprzedaż.

Pomimo tego, że Park Wenecja stracił swoją dawną świetność, to w dalszym ciągu jest magicznym miejscem przyciągającym m.in. fotografów realizujących tutaj swoje ślubne sesje:

Przypisy

(1) ŚLĘŻAŃSKIE KRAJOBRAZY, Teka grafik artystów śląskich powstała w latach 1913-1916 z inspiracji Ericha Bohna opracował Arkadiusz Dobrzyniecki

https://ossolineum.pl/old/wystawy/dobrzyniecki/dobrzyniecki.html